“เห็ดหลินจือ” เพาะง่ายโตเร็ว ม.แม่โจ้ หนุนอาชีพเสริมเกษตรกร

โดยเชียงใหม่นิวส์ เมื่อ 1 ส.ค.2554

เห็ดหลินจือหรือเห็ดหมื่นปี เป็นเห็ดที่มีต้นกำเนิดมาจากจีน จัดเป็นสมุนไพรที่ใช้มาแต่โบราณในทางการแพทย์แผนจีน โดยมีสรรพคุณทางยา ดังนั้นเห็ดหลินจือจำเป็นเห็ดที่นิยมบริโภค ซึ่งที่ฐานการเรียนรู้การผลิตเห็ดเศรษฐกิจ สาขาพืชผัก มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ได้ปลูกเห็ดหลินจือเพื่อเป็นฐานการเรียนรู้ให้กับผู้ที่สนใจ 

คุณปรีชา รัตนัง อาจารย์สาขาพืชผัก มหาวิทยาลัยแม่โจ้ เชียงใหม่ 

ได้เล่าว่า ทางมหาวิทยาลัยแม่โจ้ได้เริ่มเพาะเห็ดหลินจือมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535 และเพาะเพิ่มเติมมากขึ้นเรื่อยๆ 

ซึ่งในปัจจุบันเป็นฐานเรียนรู้การผลิตเห็ดเศรษฐกิจ เพื่ออบรมให้กับเกษตร และประชาชนที่สนใจนำกลับไปประกอบเป็นอาชีพได้ ซึ่งก่อนที่จะทำการเพาะเห็ดต้องเตรียมอุปกรณ์ ได้แก่ ถุงพลาสติกขนาด 7X13 นิ้ว หรือ 6.5 X12.5 นิ้ว ขี้เลื่อยไม้เบญจพรรณ ไม้เนื้ออ่อน ไม้เศรษฐกิจ เช่น 

- ไม้มะม่วง 
- ฉำฉา 
- มะขาม 
- กระท้อน 
- ยางพารา 
- รำละเอียด 
- น้ำตาล 
- ยิปซัม 
- ดีเกลือ 
- น้ำ 
- คอพลาสติกสำเร็จรูป ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 นิ้ว สูง 1 นิ้ว พร้อมที่คอบปิดและมีฝาปิด 
- สำลี 
- ฝาปิดแบประหยัด 
- ยางรัด 
- ตะเกียงแอลกอฮอล์ 
- เชื้อเห็ดในเมล็ดข้าวฟาง 
- โรงเรือนพร้อมชั้นสำหรับบ่มก้อนเชื้อ 
- บัวรดน้ำ 
- สายยาง และ
- หม้อนึ่งแบบไม่อัดความดัน 

ภายหลังจากเตรียมอุปกรณ์เรียบร้อยนำ

ขี้เลื่อยผสมกับลำละเอียดเพิ่มเติมเพื่อเป็นอาหารของเห็ดประมาณ 5-8% 

ใส่น้ำตาล 1% ยิปซัม เพื่อให้โครงสร้างของเห็ดแข็งแรง 1% 

ดีเกลือ 0.20% กระตุ้นให้เส้นไยเจริญเติบโต ให้มีความชื้น 75 % และใส่น้ำ 

นำส่วนผสมทั้งหมดมาคลุกเคล้าให้เข้ากันแล้วนำมาอัดในถุงพลาสติกตอกให้แน่นใส่คอขวด ปิดจุกสำลี นำไปนึ่งฆ่าเชื้อในอุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียล ระยะเวลา 3 ชั่วโมง เพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อรา 

หลังจากนั้นนำมาปลูกเชื้อ โดยใช้หัวเชื้อจากเมล็ดข้าวฟาง เทลงไปในถุงประมาณ 30-50 เมล็ด ในหัวเชื้อ 1 ขวดจะเพาะได้ถึง 50 ถุง ต่อจากการปลูกเชื้อจะนำไปบ่มในอุณหภูมิไม่เกิน 25-28 องศาเซลเซียล ระยะเวลา 50 วัน เส้นใยจะเจริญเติบโตเต็มถุง 

พอบ่มก้อนเชื้อได้ครบกำหนดนำมาเข้าโรงเรือนเปิดดอกที่มุ่งด้วยหญ้าคา แฝก และอุณหภูมิในโรงเรือนประมาณ 25 -32 องศาเซลเซียล โดยเปิดกระดาษที่คุมก้อนเชื้อออก ซึ่งเชื้อเห็ดจะรวมตัวเป็นดอก มีลักษณะเป็นสีครีม ขาวนวลพ้นออกจากคอขวดใช้เวลาประมาณ 7-10 วัน ตรงกลางของดอกเห็ดจะเริ่มเปลี่ยนสีเป็นสีน้ำตาลแดง 

ส่วนครีบของดอกขยายเรื่อยๆ จนถึง 20-25 วัน ดอกขยายเต็มที่ต่อจากนั้นจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดงทั้งดอก และมีการปล่อยสปอดอกออกมา 

ซึ่งความพิเศษของเห็ดหลินจือนี้จะปล่อยสปอขึ้นมาอยู่บนดอกเห็ด ด้วยทำให้การเก็บสปอได้ง่ายด้วยการเครื่องดูดฝุ่นหรือแปรงทาสี โดยผลผลิตที่เก็บได้ต่อถุงประมาณ 3 รอบ 

รอบแรกได้น้ำหนัก 30 กรัมต่อดอก 

รอบที่ 2 ได้ 20 กรัมต่อดอก และ 

รอบสุดท้าย ได้ 15 กรัมต่อดอก รวมแล้ว 1 ถุงได้น้ำหนักเห็ดรวมประมาณ 50-80 กรัมต่อถุง 

สำหรับวิธีการเก็บเห็ดหลินจือจะดึงดอกเห็ดที่แก่จัดเต็มที่ออกจากถุงเห็ดแล้วตัดขาเห็ดทิ้ง นำดอกเห็ดไปล้างน้ำสะอาดก่อนไปหั่นเป็นชิ้นเล็กเพื่อนำไปอบแห้งทันทีในอุณหภูมิเริ่มต้น 50 องศาเซลเซียล และเพิ่มอุณหภูมิทุก 2 ชั่วโมง เพิ่มครั้งละ 3-5 องศาเซลเซียล จนถึง 2 ชั่วโมงสุดท้ายถึง 67-70 องศาเซลเซียล โดยใช้เวลารวมทั้งหมด 8 ชั่วโมง 

ภายหลังจากที่นำเห็ดสดจากน้ำหนัก 37 กิโลกรัม จะเหลือเป็นเห็ดอบแห้ง 10 กิโลกรัม ส่วนราคาเห็ดหลินจืออบแห้งที่จำหน่าย น้ำหนัก 50 กรัม ราคา 100 บาท หรือจำหน่ายกิโลกรัมละ 800-1,500 บาท